تفاوت مسئولیت شرکا در شرکت با مسئولیت محدود و سهامی خاص

۱. شرکت با مسئولیت محدود

• تعهد شرکا نسبت به شخص ثالث:
در شرکت با مسئولیت محدود، تعهد شرکا نسبت به بدهی‌های شرکت محدود به میزان سرمایه‌ای است که در شرکت گذاشته‌اند. یعنی اگر شرکتی بدهی داشته باشد، طلبکاران فقط می‌توانند به سرمایه شرکت مراجعه کنند، نه به اموال شخصی شرکا.
مثلاً اگر شخصی ۲۰ درصد سرمایه شرکت را تأمین کرده باشد، فقط به همان میزان در معرض ریسک است (اما در عمل، کل دارایی شرکت تضمین‌کننده دیون است، نه دارایی شخصی شرکا).
• نکته:
شرکا نسبت به اشخاص ثالث اصولاً هیچ مسئولیتی فراتر از آورده‌شان ندارند، حتی اگر شرکت سرمایه اندکی داشته باشد.

۲. شرکت سهامی خاص

• تعهد سهامداران نسبت به شخص ثالث:
در شرکت سهامی خاص هم، مسئولیت سهامداران محدود به مبلغ اسمی سهامی است که خریده‌اند. یعنی اگر شخصی سهامدار شرکتی است و مثلا ۱۰۰ سهم ۱۰۰۰ تومانی خریده، نهایت تعهد او همان ۱۰۰ هزار تومان است.
• نکته:
سهامداران، حتی اگر شرکت بدهی هنگفتی داشته باشد، بیشتر از مبلغ اسمی سهام خود مسئولیتی ندارند. طلبکاران فقط می‌توانند از دارایی شرکت طلب خود را وصول کنند، نه از دارایی شخصی سهامداران.

در جمع‌بندی:

مثال اول: شرکت با مسئولیت محدود

فرض کنید:
• شرکت با مسئولیت محدود «الف» تأسیس شده با سرمایه ثبت‌شده ۱۰۰ میلیون تومان.
• سه شریک دارد:
• شریک اول: ۵۰٪ سرمایه (۵۰ میلیون تومان)
• شریک دوم: ۳۰٪ سرمایه (۳۰ میلیون تومان)
• شریک سوم: ۲۰٪ سرمایه (۲۰ میلیون تومان)

حالا:
• شرکت بدهکار می‌شود و باید ۵۰۰ میلیون تومان به یک طلبکار پرداخت کند.
• دارایی شرکت فقط ۱۰۰ میلیون تومان است.

نتیجه:
• طلبکار فقط می‌تواند همان دارایی شرکت (۱۰۰ میلیون تومان) را توقیف کند.
• طلبکار نمی‌تواند سراغ اموال شخصی شرکا برود، حتی اگر بدهی بیشتر باشد.
• شریک‌ها فقط آورده اولیه خود (سرمایه‌شان در شرکت) را از دست می‌دهند، نه بیشتر.

مثال دوم: شرکت سهامی خاص

فرض کنید:
• شرکت سهامی خاص «ب» تأسیس شده با سرمایه ثبت‌شده ۲۰۰ میلیون تومان (۲۰۰۰ سهم ۱۰۰ هزار ریالی).
• سه سهامدار دارد:
• سهامدار اول: ۱۲۰۰ سهم
• سهامدار دوم: ۵۰۰ سهم
• سهامدار سوم: ۳۰۰ سهم

حالا:
• شرکت بدهکار می‌شود و باید ۲ میلیارد تومان پرداخت کند.
• دارایی شرکت فقط ۲۰۰ میلیون تومان است.

نتیجه:
• طلبکار فقط می‌تواند به دارایی شرکت (۲۰۰ میلیون تومان) دسترسی پیدا کند.
• سهامداران فقط تا مبلغ ارزش اسمی سهامشان (یعنی سرمایه‌ای که تعهد کرده‌اند) مسئولند.
• حتی اگر بدهی چندین برابر سرمایه باشد، اموال شخصی سهامداران مصون است.

جمع‌بندی کلی این مثال‌ها:
• چه در مسئولیت محدود و چه در سهامی خاص، ریسک شریک یا سهامدار بیشتر از سرمایه اولیه‌اش نیست.
• میزان بدهی شرکت هیچ وقت مسئولیت شخصی شرکا را افزایش نمی‌دهد.
• شرکت، یک شخصیت حقوقی مستقل است که مسئولیت بدهی‌ها را بر عهده دارد.